500 lux als standaard? Nee, 200 lux!

Veel gebouweigenaren kiezen ervoor hun kantoorgebouwen bij de oplevering standaard uit te rusten met een lichtvoorziening van 500 lux voor het totale pand. 500 lux is de wettelijke norm voor verlichting op werkplekken. Dat je op heel veel locaties in een kantoor echter niet zoveel licht nodig hebt, lijkt daarbij van ondergeschikt belang te zijn. En dat er op die manier ook onnodig veel energie verloren gaat, is blijkbaar ook niet relevant. Dat kan en moet anders. 

Een goed verlichte werkplek is belangrijk voor het welzijn van ons allen. Het zorgt ervoor dat we minder vaak ziek zijn, dat we meer zin hebben om te werken en dat we beter presteren. Daarom gelden er al jaren allerlei minimale verlichtingseisen voor diverse type werkruimten. Deze normen zijn vastgelegd in de Europese NEN-wetgeving en worden uitgedrukt in luxwaarden. Hoewel de meeste kantoorgebouwen anno 2020 worden opgeleverd met een minimale standaard van 500 lux, is zoveel licht echter niet overal nodig. Zo volstaat 100 lux bij de trappen, op de gang en bij de lift en heb je 200 lux nodig voor de bedrijfskantine en de toiletten. Voor het archiveren en het kopieerapparaat geldt 300 lux als norm. De verlichtingseisen zijn dus afhankelijk van de functie van de ruimte en van de specifieke werkzaamheden die daar worden uitgevoerd.

Gemak en traditie

Deze vraag: ‘hoeveel licht heb je nu echt nodig?’ lijkt in de praktijk echter niet of nauwelijks te worden gesteld. Door gebouweigenaren, noch door adviseurs en architecten. De eerste groep redeneert vooral uit gemak en traditie: ‘één standaard is wel zo overzichtelijk en zo doen we het al jaren, waarom nu opeens anders?’, hoor je hen zeggen. Helaas denkt menig adviseur ook zo. Terwijl er juist van hem toegevoegde waarde wordt verwacht. Bijvoorbeeld in de vorm van een doordacht advies dat aansluit bij de huidige eisen rondom energiegebruik en bij de moderne mogelijkheden rondom verlichting.

35% besparing op licht

Zo’n advies zou kunnen zijn het installeren van een basisverlichting van 200 lux in plaats van 500 lux. Op de meeste locaties in een kantoor heb je met deze waarden voldoende licht. Vervolgens plaats je extra verlichting (of sfeerverlichting) op die plekken die dat nodig hebben, zoals een werkplek of een vergaderruimte. De huidige verlichtingssystemen zijn daarvoor eenvoudig te gebruiken. Onderzoek leert dat zo’n keuze tot een besparing kan leiden van een kleine 35% op verlichting. Dat scheelt de huurder enkele duizenden euro’s op jaarbasis. Voor de gebouweigenaar levert dit ook winst op. Een lager energieverbruik betekent immers een lager energielabel en dus een hogere verkoopwaarde. Los van alle tastbare voordelen die bovenstaande keuze rechtvaardigen, vind ik het ook passen bij deze tijd van verandering en inzicht. Nu de techniek sprongen vooruit maakt, moeten wij mensen toch een stapje vooruit durven te maken?